Nếu bạn đang muốn điều chỉnh độ sáng của bóng đèn trong nhà, cửa hàng hoặc nhà hàng, bạn cần đảm bảo bóng đèn và thiết bị KNX điều khiển độ sáng mà bạn sử dụng sẽ tương thích với nhau vì không phải tất cả các thiết bị điều khiển độ sáng đều giống nhau. Bài viết này giải thích sự khác nhau giữa phương pháp điều chỉnh độ sáng cạnh trước (leading edge) và điều chỉnh độ sáng cạnh sau (trailing edge) và những điều cần chú ý để đảm bảo tính tương thích và hiệu suất.
Có hai loại bộ điều khiển cường độ ánh sáng đèn: Leading Edge (cạnh trước) và Trailing Edge (cạnh sau) được gọi chung là bộ điều chỉnh độ sáng cắt pha. Hai loại bộ điều chỉnh độ sáng cắt pha này lấy tên từ phần sóng AC mà chúng cắt đi.
Leading Edge Dimming
Leading Edge Dimming là loại công nghệ làm mờ ánh sáng được sử dụng chủ yếu với bóng đèn sợi đốt và bóng đèn halogen. Nó hoạt động bằng cách cắt bỏ cạnh đầu (điểm bắt đầu) của dạng sóng điện áp xoay chiều (AC) để kiểm soát độ sáng của ánh sáng đèn. Điều này có nghĩa là nó làm gián đoạn dòng điện ngay khi nó bắt đầu trong mỗi nửa chu kỳ của sóng AC. Bằng cách cắt một phần dạng sóng, bộ điều chỉnh độ sáng làm giảm điện áp trung bình cung cấp cho bóng đèn, dẫn đến ánh sáng mờ hơn.
Leading Edge Dimming được ứng dụng phổ biến với đèn sợi đốt và đèn halogen bởi những lý do sau:
1. Tính tương thích: Leading Edge Dimming hoạt động dựa trên nguyên lý cắt pha đầu của sóng điện áp AC, đây là phương pháp tương thích hoàn toàn với đặc điểm hoạt động của đèn sợi đốt và đèn halogen.
2. Hiệu quả cao: Leading Edge Dimming có hiệu quả cao trong việc điều chỉnh độ sáng của đèn sợi đốt và đèn halogen. Phương pháp này cho phép điều chỉnh độ sáng mượt mà và ít gây ra hiện tượng nhấp nháy.
3. Chi phí thấp: So với các phương pháp điều chỉnh độ sáng khác, Leading Edge Dimming có chi phí thấp hơn do cấu tạo đơn giản và dễ dàng sản xuất.
4. Độ tin cậy cao: Leading Edge Dimming là phương pháp đã được sử dụng lâu đời và có độ tin cậy cao. Phương pháp này ít xảy ra lỗi và có tuổi thọ cao.
Một số hạn chế của Leading Edge Dimming:
1. Không tương thích với đèn LED: Leading Edge Dimming có thể gây ra hiện tượng nhấp nháy ở mức ánh sáng yếu hoặc tiếng ồn đặc biệt khi sử dụng với đèn LED. Do đó, phương pháp này không được khuyến khích sử dụng cho đèn LED.
2. Gây nhiễu điện từ: Leading Edge Dimming có thể gây ra nhiễu điện từ (EMI), ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện tử khác.
3. Tổn hao năng lượng: Leading Edge Dimming có thể gây ra tổn hao năng lượng do cắt pha đầu của sóng điện áp AC.
4. Yêu cầu bóng đèn có công suất tối thiểu: Leading Edge Dimming thường yêu cầu bóng đèn có công suất tối thiểu để hoạt động nên đây có thể là vấn đề đối với các loại đèn LED có công suất thấp.
Leading Edge Dimming từng là phương pháp được ưa chuộng nhưng nhìn chung, phương pháp này không được khuyến khích cho việc thiết lập hệ thống chiếu sáng hiện đại ngày nay, chủ yếu dùng cho mục đích đào tạo trong giáo dục. Nếu bạn đang tìm cách dimming đèn LED hoặc các công nghệ mới hơn khác, thì phương pháp dimming cạnh sau hoặc các phương pháp dimming tương thích khác là những lựa chọn tốt hơn.
Trailing Edge Dimming
Trailing Edge Dimming là loại công nghệ làm mờ ánh sáng thường được sử dụng với các bộ điều chỉnh độ sáng hiện đại, đặc biệt là đối với bóng đèn LED. Nó hoạt động bằng cách cắt bỏ cạnh sau (phần cuối) của dạng sóng điện áp xoay chiều (AC) để kiểm soát độ sáng của ánh sáng.
Trailing Edge Dimming được ứng dụng phổ biến đối với đèn LED bởi những lý do sau:
1. Tính tương thích: Trailing Edge Dimming hoạt động dựa trên nguyên lý cắt bỏ cạnh sau của sóng điện áp AC, đây là phương pháp tương thích với đặc điểm hoạt động của đèn LED.
2. Ít gây nhiễu điện từ: So với leading edge dimming, Trailing Edge Dimming ít gây ra nhiễu điện từ hơn, giúp bảo vệ các thiết bị điện tử khác hoạt động ổn định.
3. Hiệu quả cao: Trailing Edge Dimming cho phép điều chỉnh độ sáng mượt mà, ít gây ra hiện tượng nhấp nháy và tiếng ồn, mang đến trải nghiệm chiếu sáng tốt hơn cho người sử dụng.
4. Tuổi thọ cao: Trailing Edge Dimming giúp giảm thiểu hao mòn cho đèn LED, từ đó tăng tuổi thọ sử dụng của đèn.
5. Tiết kiệm năng lượng: Trailing Edge Dimming giúp tiết kiệm năng lượng hiệu quả hơn so với leading edge dimming do không cắt pha đầu của sóng điện áp AC.
Với những ưu điểm trên, Trailing Edge Dimming là phương pháp điều chỉnh độ sáng được ưa chuộng cho các ứng dụng sử dụng đèn LED. Dù vậy, các bộ dimmer sử dụng trailing edge dimming thường có chi phí cao hơn dimmer sử dụng leading edge dimming.
Dưới đây là bảng so sánh giữa hai phương pháp dimming:
Feature | Leading Edge Dimming | Trailing Edge Dimming |
Cuts off | Leading edge of AC waveform | Trailing edge of AC waveform |
Better for | Incandescent, halogen lamps | LEDs, low-voltage transformers |
Cost | Cheaper | More expensive |
Flickering (nháy) | Can occur at low light levels | Less likely to flicker |
EMI (nhiễu điện từ) | Can generate | Less likely to generate |
Minimum wattage requirements | May not be met with some bulbs | Generally not an issue |
Kết luận
Nếu bạn phải lựa chọn thiết bị dimmer để điều khiển cường độ ánh sáng đèn cho dự án của bạn, bạn cần xem xét các yếu tố sau:
Lựa chọn dimmer dựa trên loại đèn sử dụng (đèn sợi đốt, halogen hay đèn LED).
Xem xét chi phí và hiệu quả năng lượng.
Chọn dimmer phù hợp với loại đèn LED để tránh hiện tượng nhấp nháy.
Bạn cũng cần lưu ý tham khảo hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất đèn và dimmer để đảm bảo sử dụng đúng cách.
-02.png)